Dziś mija 85. rocznica śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego. W tym dniu warto przypomnieć jak jego postać wpisała się w karty historii Powiśla Dąbrowskiego.

W połowie września 1914 roku do Szczucina od strony Pacanowa przybył 1 Pułk Piechoty Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego. Legioniści wycofali się z Kielc na rozkaz wojsk austro-węgierskich. W Szczucinie zostali wyposażeni w długo wyczekiwane wielostrzałowe karabiny Manlichera, nowe mundury, koce, płaszcze i buty. Zadaniem żołnierzy, była obrona przed Rosjanami odcinka Wisły pomiędzy Bolesławiem i Ujściem Jezuickim.

Apel poległych pod pomnikiem w parku miejskim i złożenie wieńców, uroczysta msza święta w intencji Ojczyzny i Żołnierzy Wyklętych, „Koncert w hołdzie Żołnierzom Niezłomnym” w wykonaniu Orkiestry Dętej przy OSP w Szczucinie, wystawa IPN poświęcona ks. Władysławowi Gurgaczowi – kapelanowi Polski Podziemnej oraz coroczny „Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych Tropem Wilczym”.

Tak Dąbrowa Tarnowska i oba samorządy uczciły Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych (Niezłomnych). 

Tradycyjnie pod koniec października organizatorzy Festiwalu Niepodległości zapraszają wszystkich patriotów – z Tarnowa, regionu i spoza niego – na uroczystą galę inaugurującą kolejną edycję tej oddolnie tworzonej, cyklicznej imprezy. Tym razem Gala odbędzie się w niedzielę 27 października o godz. 18:00 w Auli C17 PWSZ w Tarnowie.

Wstęp jest wolny.

W drugiej połowie września 1914 r. w parafii gręboszowskiej gościł I Pułk Strzelców Józefa Piłsudskiego. Tutaj znajdował się sztab i miejsce zakwaterowania, natomiast walki toczyły się po drugiej stronie Wisły, w rejonie Nowego Korczyna.

Jak wspominała Wiktoria Woziwoda z Borusowej: „U nas był 5 pluton legionistów, a u wrót każdego domu aż się krasiło od polskich chorągiewek, byli to silni i młodzi chłopcy, z sercem i duszą prawdziwymi […] wszyscy nie mieli wojskowych mundurów, za dwa dni umundurowali się u nas w stodole, zostawiając cywilne ubrania. Bo przyszedł statek Wisłą z mundurami, już ostrzeliwany przez Moskali, lecz ugrzązł tu gdzieś pod gromadzkiem. Holowali ten statek chłopi ze wsi z narażeniem swego życia, bo Moskale nie chcieli dać mu odjechać do naszego brzegu, lecz wciąż go ostrzeliwali” [W. Woziwoda, Pamiętnik, „Rocznik Tarnowski” 1991/92].

Indoktrynacja ideologiczna młodzieży oraz inwigilacja byłych żołnierzy Armii Krajowej w pierwszych latach po II wojnie światowej.

Przedmiotem niniejszego opracowania jest funkcjonowanie Hufca Budowlanego [dalej: HB] „Świt” w gminie Szczucin w pierwszych latach po II wojnie światowej. W krótkie dzieje tej instytucji wpisuje się indoktrynacja ideologiczna prowadzona przez komunistów za pośrednictwem organizacji młodzieżowych oraz mechanizm niszczenia przeciwników politycznych przez nową władzę. To ostatnie zagadnienie przedstawiono na przykładzie członka Armii Krajowej sierż. Stanisława Świerzba z Dąbrowy Tarnowskiej, który pełnił w HB „Świt” funkcję wychowawcy.

Położenie prawne i społeczne wybrańców w dawnej Rzeczpospolitej, na przykładzie Mędrzechowa w powiecie dąbrowskim.

Geneza piechoty wybranieckiej tkwi w średniowieczu. Gdy siły rycerstwa nie starczały, w ostateczności powoływano pod broń chłopów. Aby zbyt nie szkodzić potrzebom gospodarki, powoływano przeważnie część, wybór; jednego z 30, 20, 10 czy 5, a kosztami uzbrojenia i wyżywienia „wybrańca“ obciążano chłopów pozostających na roli.

Choć wzniosłe powiatowe obchody kolejnych rocznic wydarzeń wrześniowych w Szczucinie wpisały się na trwałe do tradycji kultywowanych przez powiat, 80. rocznica była wyjątkowo wzruszającą i niezapomniana za sprawą odznaczenia kapitana Kazimierza Burca, żołnierza AK, i odczytania wspomnień jednego z trzech żołnierzy, cudem  ocalałych ze spalenia miejscowej szkoły w 1939 r.

Szczucin wspominał 80. rocznicę Wydarzeń Wrześniowych: wybuchu II Wojny Światowej, spalenia Szkoły Podstawowej w Szczucinie, w której zginęli m.in. jeńcy wojenni, oraz agresji sowieckiej na Polskę.

Kulisy zbrodni wojennej w Szczucinie w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

Poniższy artykuł jest próbą przedstawienia i uporządkowania wydarzeń, które doprowadziły do masakry jeńców wojennych i ludności cywilnej w Szczucinie w dniach 12-16 września 1939 roku.

Nieznane źródło do badań nad historią szkolnictwa powiatu dąbrowskiego w pierwszych latach niepodległości.

W listopadzie 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, ale o jej kształcie w znacznej mierze zdecydowały wydarzenia następnych lat. Euforia szybko minęła, a Polacy musieli stawić czoła nie tylko wyzwaniom wynikającym z wielkiej polityki, ale także kłopotom dnia codziennego.

Alicja (Świerzb) Morawiec przekazała e – Kurierowi Dąbrowskiemu do publikacji niezwykle ciekawe i poruszające wspomnienia z życia spisane ręką swego ojca, Stanisława Świerzba, patrioty z dąbrowskiej rodziny Świerzbów (starszego brata stulatki Heleny Świerzb- Babuli) i świadka historii.

„Ważniejsze przeżycia od młodości do starości” spisane przez Stanisława Świerzba w 1990 roku. Przepisane na maszynie przez córkę Stanisława Świerzba, Alicję (Świerzb) Morawiec USA 2016 r.