„NARODOWE CZYTANIE” KOCHANOWSKIEGO W DĄBROWSKIEJ BIBLIOTECE
Wzmocnienie narodowej świadomości, promowanie rodzimej literatury i piękna języka ojczystego, to cele kolejnej edycji „Narodowego Czytania”, do której – jak co roku – przyłączyła się Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Tarnowskiej.
Odkryciem tegorocznej edycji był zaś niebywały talent muzyczny – Ksenia Śliwa, która dostarczyła wszystkim czytelnikom wzruszeń i zachwytów muzycznych, prezentując wybrane utwory Kochanowskiego w konwencji poezji śpiewanej.
„Narodowe Czytanie” 2025 należało do Jana Kochanowskiego – mistrza słowa, ojca polskiej literatury renesansowej i nie tylko renesansowej. „Mistrz z Czarnolasu” znacząco przyczynił się bowiem do powstania polskiego języka literackiego, ponieważ jako mistrz języka polskiego, wprowadził nowe gatunki literackie, wzbogacił rodzimy język o nowe formy, ukształtował polską wersyfikację i stworzył program nowoczesnej poezji narodowej, czerpiąc z wzorców antycznych i wykorzystując język zrozumiały dla szerokiego kręgu odbiorców.
– Można z jego poetyckiej bogatej spuścizny czerpać do dzisiaj. Jego dzieła są nadal aktualne, o czym się wszyscy przekonamy. Jak sobie państwo przypominają, Kochanowski jest jak nasze życie: proste radości, smutki, refleksje nad naturą ludzką, czasami niewyobrażalne tragedie. To wszystko sprawia, że jego utwory są ponadczasowe. Dla tych uniwersalnych treści warto zmierzyć się z archaicznym językiem. Jego dzieła w języku polskim (…) stworzyły podwaliny do rozwoju narodowej literatury polskiej. Można by nawet pokusić się o twierdzenie, że treści humanistyczne zawarte w polskich utworach Kochanowskiego były aż do tego czasu wyrażane głównie po łacinie, a on dał sobie i innym twórcom „zielone światło”, by robić to po polsku. I te głęboko humanistyczne treści będziemy dzisiaj zgłębiać – mówiły dyrektor dąbrowskiej biblioteki, Anna Jastrzębiec-Witowska i kierownik dąbrowskiej filii Biblioteki Pedagogicznej w Tarnowie, Agata Obara-Giera.
„Narodowe Czytanie” w dąbrowskiej bibliotece zostało podzielone na trzy części, zgodnie z podziałem gatunkowym dzieł Kochanowskiego na fraszki, pieśni i treny. Czytało wiele osób z życia publicznego i społecznego Powiśla, w tym niektórzy nawet rodzinnie, z dziećmi. Cezury między trzema częściami – i wspaniałą doń ilustracją muzyczną – stanowiły przepięknie odśpiewane dwa utwory Kochanowskiego i jeden Leśmiana o Urszuli Kochanowskiej w wykonaniu fenomenalnej Kseni Śliwy.
Ksenia Śliwa w konwencji poezji śpiewanej przedstawiła własną aranżację muzyczną „Fraszki na Lipę” z „Ksiąg wtórych” Kochanowskiego, pieśni XXV z „Ksiąg wtórych” – „Czego chcesz od nas, Panie, za Twe hojne dary…” oraz przepiękny, wzruszający wiersz Bolesława Leśmiana „Urszula Kochanowska”.
Jednym z najważniejszych poetów okresu europejskiego renesansu jest Jan Kochanowski, którego twórczość w ogromnym stopniu przyczyniła się do rozwoju polskiego języka literackiego. Postać tego autora i patrioty doskonale wpisuje się w ideę „Narodowego Czytania” i dezyderat propagacji kultury słowa. Życie „Jana z Czarnolasu” pełne różnorodności przeżyć, od sielskiego życia i jego codziennych radości, poprzez wyzwania akademickie, kształtujące podróże po Europie, po problemy ze zdrowiem i rodzicielskie osierocenie, było świadectwem jego humanistycznej autentyczności. Dzieła Kochanowskiego poruszały zagadnienia ludzkiego potencjału, godności oraz sprawczości, ale także wskazywały na konieczność stawienia czoła troskom czy żałobie.
Patronat honorowy nad „Narodowym Czytaniem” w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Dąbrowie Tarnowskiej objął burmistrz Krzysztof Kaczmarski, który zainaugurował tegoroczną akcję wraz z Romą i Aleksandrem Batorem. Honorowym gościem tegorocznej edycji była również córka patronki biblioteki, Marii Kozaczkowej, Maria Pietracha, która zawsze popiera inicjatywy biblioteczne.
„Narodowe Czytanie” zainicjował prezydent RP, Bronisław Komorowski i od tego czasu akcję obejmowali patronatem kolejni prezydenci RP. Od początku, czyli 2012 r., podczas „Narodowego Czytania” czytano kolejno: „Pana Tadeusza”, dzieła Aleksandra Fredry, „Trylogię”, „Lalkę”, „Quo Vadis”, „Wesele”, „Przedwiośnie”, „Nowele polskie”, „Balladynę”, „Moralność Pani Dulskiej”, „Ballady i romanse”, „Nad Niemnem”, „Kordiana” oraz obecnie poezję Jana Kochanowskiego.
Tę wspaniałą edycję w dąbrowskiej bibliotece dofinansowała Rada osiedla nr 1 w Dąbrowie, a przewodnicząca, Paulina Cygan wzięła czynny udział w „Narodowym Czytaniu”. Piękne upominki, m.in. w postaci niezniszczalnych zakładek do książek dla wszystkich czytających przygotowały niezastąpione Warsztaty Terapii Zajęciowej w Dąbrowie Tarnowskiej.
Każdy czynny czytelnik otrzymał również przepiękne wydanie „Fraszek, pieśni i trenów” Jana Kochanowskiego (wydawnictwo „Kolorowa klasyka”).
us
fot. Łukasz Bociek
fot. Mateusz Kolano
